Naukowcy odkryli nowy rodzaj małpy, pierwszy od 83 lat: artykuł nr 2484
2006-05-13 13:51:45 Prasa
Po raz pierwszy od 83 lat naukowcy rozpoznali nie tylko nowy gatunek, ale i całkiem nowy rodzaj współcześnie żyjącego w Afryce zwierzęcia należącego do rzędu naczelnych - informuje najnowszy numer tygodnika Science. Rodzaj jest pojęciem z taksonomii, opisującym organizmy nieco luźniej spokrewnione niż te należące do jednego gatunku. Potocznie opisaną w Science małpę określa się kipunji, a jej naukowa gatunkowa nazwa to Rungwecebus kipunji.
Małpy te są najbliżej spokrewnione z pawianami. Mają brązowo-szarawe futro,
białawe na brzuchu, podobnie jak koniec długiego, podwiniętego do góry ogona.
Głowy tych zwierząt zdobi korona długich, sterczących włosów.
Osobniki dorosłe wydają charakterystyczne, głośne, niskie dźwięki, na granicy
krzyku i szczekania. Są wszystkożerne, jedzą liście, pędy, kwiaty, owoce, nie
gardzą korą, porostami, mchem i bezkręgowcami.
Występują wyłącznie w Tanzanii, trzymając się w grupach 30-36 dorosłych samców i
samic. Żyją głównie na drzewach. Wiadomo jedynie o dwóch, wysoko położonych
okolicach, gdzie występują kipunji: las Rungwe-Livingstone (16 grup zwierząt) i
leśny rezerwat Ndundulu (trzy grupy).
Las, w którym żyją te małpy, jest podzielony na fragmenty i zagrożony w związku
z wycinką, produkcją węgla drzewnego, kłusownictwem i chaotycznym
wykorzystywaniem zasobów naturalnych.
Głównymi drapieżnikami tych małp są orły, niewykluczone, że i lamparty. Dla
mięsa poluje też na nie miejscowa ludność.
Pierwszego naukowego opisu (choć jedynie na podstawie zdjęć) kipunji doczekały
się już rok temu. Wówczas naukowcy zaklasyfikowali je do znanego wcześniej
rodzaju Lophocebus. Zwierzęta z tej grupy popularnie nazywa się mangabami.
Niedługo później jedna z kipunji padła martwa w pułapce afrykańskiego farmera.
Dopiero wtedy naukowcy, kierowani przez Tima Davenporta z Wildlife Conservation
Society, mieli okazję do jej zbadania.
Analizy molekularne potwierdziły, że kipunji są bardziej pokrewne pawianom z
rodzaju Papio, niż mangabom (za które je początkowo wzięto).
Ostatecznie dla opisania kipunji stworzono zupełnie nową nazwę rodzajową,
Rungwecebus (od góry Rungwe, gdzie pierwszy raz je zaobserwowano).
Informacja o odkryciu nowego rodzaju naczelnych jest - zdaniem współautora
badań, Williama Stanley'a z The Field Museum of Natural History w Chicago -
"ekscytująca, ponieważ pokazuje, że +epoka odkryć+ wcale się jeszcze nie
skończyła".
Zbiory tego muzeum zawierają jedyny na świecie okaz tej leśnej małpy.
Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce