Cała prawda o życiu bocianów: artykuł nr 4332
2007-03-16 17:37:12 Zoologia
Choć jest to też jeden z lepiej zbadanych ptaków Europy, nasza wiedza o nim wciąż jest niepełna. Dlatego tak ważną pozycję w bocianiej literaturze stanowi omawiana monografia, mająca na celu zebranie i podsumowanie wyników oraz wytyczenie kierunków badań nad tym gatunkiem w Polsce. Aby wiedza ta zaistniała w światowej nauce, książka została napisana w całości po angielsku.
„White Stork in Poland: studies in biology, ecology and conservation”
Książka na 492 stronach zawiera 39 artykułów 53 autorów. Redaktorzy zwrócili się o opracowanie poszczególnych zagadnień do większości osób zajmujących się bocianem białym w Polsce, dlatego monografia ma bardzo reprezentatywny dla nich charakter.
Różnorodny zestaw artykułów w książce można podzielić orientacyjnie na kilka głównych grup. Najwięcej, bo 12 tekstów zawiera wyniki i analizy wieloletnich badań ilościowych bocianów lęgowych na różnych powierzchniach badawczych, w paru przypadkach z wykorzystaniem dla porównania danych niemieckich z obecnej północnej i zachodniej Polski, najstarszych z 1907 roku. W książce jest też publikacja poświęcona stadom bocianów nielęgowym (głównie w 3. i 4. roku życia), o których niewiele dotychczas wiadomo, mimo że mogą stanowić nawet połowę populacji tego gatunku! Aż 7 artykułów dotyczy różnych zagadnień hematologicznych, np. parametrów krwi piskląt w zależności od pogody. Przeglądowe prace omawiają zachowania bociana, ptaki i inne zwierzęta będące dodatkowymi mieszkańcami gniazd bocianich (z ptaków głównie wróbel, mazurek i szpak), faunę roztoczy gniazd oraz pokarm i zapotrzebowanie energetyczne piskląt. Dwa teksty opisują żerowanie dorosłych, w tym nocne polowanie w świetle latarni oraz łapanie owadów w powietrzu. Najobszerniejszy tekst dr. W. Kani podsumowuje obrączkowanie bociana w Polsce, rozpoczęte w 1931 r.
Autorzy wykorzystali też wyjątkową okazję, jaka daje hodowla kontuzjowanych
bocianów w polskich ZOO - na takich ptakach przeprowadzono 5 prac, w większości
niemożliwych do wykonania na ptakach dzikich; obliczono m.in. wzór na ustalenie
płci bociana na podstawie pomiarów dzioba, zbadano wybiórczość pokarmową i
skuteczność trawienia oraz zwyrodnienia kości powodowane przez plastikowe
sznurki, przynoszone przez rodziców do gniazd z wyściółką. Po jednym artykule
poświecono: zawartości metali ciężkich w piórach, internetowemu monitoringowi
gniazda w Przygodzicach (http://www.pwg.otop.org.pl) i możliwościom, jakie
niesie ta technika dla edukacji i badań, projektowi edukacyjnemu o bocianie
Towarzystwa „pro Natura” oraz ochronie gatunku w regionie Mazowsza. Książkę
zamyka artykuł o historii i przyczynach ochrony bociana w Polsce, który lepiej
pozwoli zrozumieć wyjątkowy status tego ptaka, który ma on zresztą nie tylko w
Polsce.
Książkę bardzo elegancko wydało Bogucki Wydawnictwo Naukowe z Poznania.
Ze względu na różnorodną tematykę, książkę można polecić każdemu, kto zajmuje
się ptakami, a dla badaczy i miłośników bociana białego jest to „pozycja
obowiązkowa”.
Więcej na stronach OTOP pod adresem: pwg.otop.org.pl