Tydzień Mózgu 2010 w Krakowie


Tydzień Mózgu 2010 w Krakowie: artykuł nr 6649

2010-03-02 00:06:01 Medycyna

Zapraszamy na Tydzień Mózgu 2010 w Krakowie pod hasłem "Teraźniejszość i przyszłość metod ingerencji mózgowych".

14.03.2010, niedziela
prof. dr hab. Małgorzata Kossut
(Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie):

Neuroplastyczność i neurorehabilitacja
Neuroplastyczność to bardzo podstawowa własność układu nerwowego, dzięki której możliwa jest odbudowa utraconej funkcji, naprawa zaburzeń rozwojowych, a przede wszystkim uczenie się i pamięć. Definiuje się ją jako trwałą zmianę własności neuronów zachodzącą pod wpływem zmian otoczenia. Molekularne i komórkowe mechanizmy tej zmiany poznajemy coraz dokładniej. Ważna część zjawisk neuroplastycznych to plastyczność naprawcza i kompensacyjna. Uszkodzony mózg trudno jest naprawić, ale w wielu przypadkach można pomóc. Żeby pomagać skutecznie, terapeuci opierają się na wiedzy o mechanizmach plastyczności mózgu. Neurorehabilitacja, czyli rehabilitacja neurologiczna obejmuje  chorych z uszkodzeniami ośrodkowego układu  nerwowego. Neurorehabilitacja wzmacnia naturalne procesy reorganizacji czynnościowej poprzez trening umiejętności ? fizjoterapię, terapię logopedyczną, neuropsychologiczną i zajęciową. . Neurorehabilitacja polepsza jakość życia, a w wielu wypadkach przywraca do normalnego funkcjonowania pacjentów po uszkodzeniu mózgu. To, że coraz częściej opiera się na udokumentowanej wiedzy o mechanizmach neuroplastyczności, polepsza jej skuteczność, uzasadnia interwencje farmakologiczne i stanowi inspirację do wprowadzanie nowych technik nieinwazyjnego oddziaływania na mózg.

 
15.03.2010, poniedziałek
prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz
(Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie):

Nadejście cyborga
Postępy inżynierii biomedycznej powodują, że coraz częściej leczenie pacjentów polega na sięganiu do urządzeń technicznych zwanych sztucznymi narządami, którymi zastępuje się zużyte, zniszczone przez chorobę, utracone w wypadkach albo zniekształcone przez wady rozwojowe biologiczne narządy człowieka. Proces ten, którego najwcześniejszą formą było protezowanie utraconych rąk albo nóg ? dzisiaj dotyczyć może coraz większej liczby zewnętrznych i wewnętrznych części ciała człowieka. Oczywiście nie wszystkie narządy i nie wszystkie dysfunkcje mogą być jeszcze protezowane, w szczególności ogromne trudności napotyka technika medyczna przy próbach budowy części zamiennych dla elementów mózgu i systemu nerwowego człowieka, ale obserwując postęp, jaki w tej dziedzinie ma miejsce można oczekiwać, że aktualne bariery zostaną pokonane i protezować będzie można bez mała wszystko...

 
16.03.2010, wtorek
prof. dr hab. Jolanta Zawilska
(Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Instytut Biologii Medycznej w Łodzi):

Mózg na dopalaczach
Prawie dwa lata temu otworzono pierwszy w Polsce sklep z tzw. "dopalaczami". Towarzyszyło mu duże zainteresowanie nie tylko potencjalnych klientów i osób szukających nowych wrażeń, ale również mediów. Obecnie sklepy te można spotkać w różnych miastach i są one reklamowane na wiele sposobów tak, aby oferowany w nich asortyment mógł dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców. Burza wywołana pojawieniem się "dopalaczy" spowodowała, że szybko zostały one objęte regulacjami prawnymi. Uchwalona 20 marca 2009 r. nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zaliczyła wiele z substancji zwanych "dopalaczami", dotychczas dostępnych w wolnej sprzedaży, do środków odurzających grupy I-N i uznała ich posiadanie za nielegalne.

Większość z nas o "dopalaczach" słyszała bądź czytała. A jednak, czy potrafimy wymienić te najczęściej stosowane, powiedzieć jak działają i dlaczego mogą być niebezpieczne? Termin "dopalacze" sugeruje, że są to związki o działaniu psychostymulującym, które powodując przypływ energii, pozwalają intensywnie żyć, bawić się i - otwierając wrota pamięci ? uczyć się. Tak jednak działają tylko niektóre z nich. Wśród popularnych obecnie "dopalaczy" dominują bowiem związki psychozomimetyczne pochodzenia roślinnego, w tym enteogeny. Wykład przedstawia działania amfetaminy i jej pochodnych, salwinoryny, dimetylotryptaminy, leunoryny i amidu kwasu lizergowego, głównie na funkcje mózgu. Szczególną uwagę poświęcono charakterystycznym zaburzeniom myślenia wywoływanym przez te związki.

 
 17.03.2010, środa
doc. dr hab. Dominika Dudek
(Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie):

Psychoterapia a neuronauka
Burzliwy rozwój nauki o fizjologii i patologii mózgu w drugiej połowie XIX wieku oraz narodziny psychologii jako samodzielnej gałęzi nauki pozwoliły na stworzenie w tym okresie w miarę nowoczesnego spojrzenia na klinikę i etiologię zaburzeń psychicznych. Powstała wówczas "szkoła somatyczna", która uważała, że choroby psychiczne są wynikiem patologii mózgu, a leczenie ma opierać się na metodach biologicznych. Przeciwne poglądy reprezentowała "szkoła psychologiczna", uznająca czynniki psychospołeczne za przyczynę zaburzeń psychicznych, a psychoterapię za optymalną formę pomocy chorym. Te dwa kierunki przez długi czas rozwijały się niezależnie od siebie, niekiedy wręcz pozostając do siebie w opozycji. Ostatnie lata przyniosły ze sobą gwałtowny rozwój nauk podstawowych, a przede wszystkim biologii molekularnej, genetyki, neuroendokrynologii. Postępy badań w tych dziedzinach implikują odchodzenie od dualizmu biologiczno-psychologicznego i przyjęcie, że obie te sfery są ściśle ze sobą powiązane. Stało się jasne, że zarówno patologia mózgu wpływa na emocje i zachowanie, jak i oddziaływanie na psychikę może do pewnego stopnia wywoływać efekt w układzie nerwowym. Już Zygmunt Freud marzył, aby podstawą psychologii i psychoterapii była znajomość układu nerwowego. W "Projekcie naukowej psychiatrii" pisał: "To czego doświadczamy jako świadome i nieświadome przetwarzanie informacji ma odzwierciedlenie w architekturze neuronalnej mózgu i układu nerwowego. "Kuracja mówieniem" może przekształcić połączenia nerwowe i zmienić charakter doświadczeń psychicznych". Były to radykalne poglądy, odrzucane przez współczesnych Freuda. Współczesna nauka udowodniła, że gdy psychoterapia powoduje złagodzenie objawów lub zmianę doświadczeń, mózg zmienia się w tym samym kierunku. Pod wpływem psychoterapii u pacjentów stwierdzono zmiany metabolizmu i przepływu krwi w różnych regionach mózgu, związanych z obrazem psychopatologicznym schorzenia. Główne aspekty działania psychoterapii (np. wpływ terapii na funkcje wykonawcze i pamięć operacyjną, na samoocenę, na sposób regulacji stanów afektywnych, na koordynację relacji społecznych) wywierają jak najbardziej biologiczny efekt w odpowiednich strukturach ośrodkowego układu nerwowego.

 
18.03.2010, czwartek
prof. dr hab. Jerzy Vetulani (Instytut Farmakologii PAN w Krakowie):

Czy skalpelem można leczyć duszę? Perspektywy psychiatrii z punktu widzenia biologa
Psychiatria to nauka o leczeniu psyche, czyli duszy. Jej choroby - zaburzenia psychiczne ? można obecnie skutecznie leczyć. Natura duszy, której istnienie przyjmują wszystkie kultury, jest przedstawiana bardzo różnie, ale uznanie jej ścisłych związków z budową i funkcją mózgu, i poznanie funkcji mózgu umożliwiło wprowadzanie tzw. metod somatycznych do leczenia zaburzeń psychicznych. Zaburzenia psychiczne, zwane opętaniem, znane były od początków cywilizacji i usiłowano je leczyć w rozmaite sposoby, takie jak trepanacja czaszki, egzorcyzmy, trzymanie w klatkach lub kajdanach, umieszczanie w ?krzesłach uspakajających", bicie, palenie, kastracja, transfuzja krwi zwierzęcej. Stosowano więc kombinacje oddziaływań psychicznych (egzorcyzmy) i metod czysto fizycznych...
 

19.03.2010, piątek
dr Witold Libionka
(Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie):

Chirurgia umysłu - naukowa fantazja czy rzeczywistość?
Możliwość chirurgicznej ingerencji w umysł człowieka od zawsze intrygował, a jednocześnie budził wątpliwości natury etyczno-moralnej. Działem chirurgii układu nerwowego, zajmującym się modyfikowaniem jego funkcji, jest neurochirurgia czynnościowa. Jej obszar zainteresowania jest stosunkowo szeroki ? obejmuje zarówno część obwodową układu nerwowego, jak też jego część ośrodkową ? rdzeń kręgowy i mózg. Poza możliwością ingerencji w funkcje somatyczne i w pewnym stopniu wegetatywne, chirurg ma możliwość wpływania na wyższe czynności nerwowe ? na przykład pamięć, nastrój, co określane jest mianem psychoneurochirurgii.

 
20.03.2010, sobota
prof. dr hab. Leszek Kaczmarek
(Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie):

Współczesne trendy w badaniach zjawiska pamięci
  Zrozumienie istoty procesów tworzenia i magazynowania pamięci stanowi od lat jedno z głównych wyzwań badań nad mózgiem. Jest to zagadnienie fascynujące. Pamięć przecież definiuje naszą osobowość, a zatem w gruncie rzeczy decyduje o naszym człowieczeństwie. Jednocześnie uważa się, że poznanie tego zjawiska to wkroczenie na drogę wyjaśnienia również i innych wyższych czynności intelektualnych, a wśród nich świadomości. Pamięć bowiem, w przeciwieństwie do innych wymienionych zjawisk, można stosunkowo łatwo badać doświadczalnie. Istnieją liczne testy pozwalające zmierzyć pamięć u zwierząt, a także i u człowieka. Ostatnie lata to wielki rozwój badań mózgu, w tym i badań nad procesami uczenia się i pamięci (w języku angielskim traktuje się te zjawisko zwykle łącznie, stosując zbitkę słowną ? learning and memory). Przyczyna tego rozwoju kryje się niewątpliwie w postępie metod badawczych, z jednej strony pozwalającej na obrazowanie aktywnego mózgu żywego człowieka, a z drugiej, wykorzystując zwierzęta doświadczalne, na głębokie wniknięcie w struktury komórkowe i molekularne....
 
Miejsce i czas wykładów:
Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kraków, ul. Krupnicza 33
 
początek: codziennie godz. 17:00

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z medycyny