POLSKIE BADANIA NA ŚWIATOWYM BIEGUNIE DESZCZU W INDIACH: artykuł nr 814
2005-06-09 17:01:37 Nauka w Polsce i na świecie
Polscy uczeni z Instytutu Geografii PAN uczestniczą w badaniach związanych z rekultywacją zniszczonych przez erozję terenów w rejonie Cherrapunji w Indiach. Miasto to, znajdujące się na południowym skłonie tej wyżyny, znane jest jako światowy biegun deszczu. Występują tu bowiem największe na świecie opady - 11 000 mm rocznie (dla porównania w Polsce spada rocznie 600 mm deszczu). "W 1861 roku w Cherrapunji spadło ponad 20 000 mm deszczu, co jest absolutnym rekordem świata" - podkreśla uczestnik badań, dr Paweł Prokop z Instytutu Geografii PAN.
EROZJA W KRAINIE CHMUR
Ekstremalnie wysokie opady, skoncentrowane w letnich miesiącach, stwarzają
specyficzne warunki rozwoju krajobrazu.
Kilka lat temu regularne badania opadów, obiegu wody i erozji na Wyżynie
Meghalaya ("Kraina Chmur") w północno-wschodnich Indiach rozpoczął Zakład
Geomorfologii Hydrologii Gór i Wyżyn Instytutu Geografii i Przestrzennego
Zagospodarowania PAN w Krakowie, we współpracy z Instytutem Geografii North
Eastern Hill University w Shillongu.
W ciągu milionów lat ogromne ilości wody opadowej spowodowały rozcięcie krawędzi
wyżyny kanionami głębokimi na 1000 m.
Dodatkowo wylesienie wyżyny, związane z uprawą roli i eksploatacją surowców
mineralnych przez człowieka, doprowadziło do przyspieszonego spływu wody i
intensywnej erozji. Następstwem było zdarcie gleby w wielu miejscach aż do litej
skały i zastąpienie zbiorowiskami trawiastymi naturalnego lasu tropikalnego.
JAK ODNOWIĆ ROŚLINNOŚĆ I ZASOBY WODNE
Obecnie prowadzony jest kolejny etap badań - "Pustynnienie i odbudowa zasobów
naturalnych". Podejmuje on praktyczne zagadnienia dotyczące renaturalizacji
zdegradowanego ekosystemu, poprzez próbę odnowy zasobów wodnych oraz szaty
roślinnej regionu Cherrapunji.
Jak stwierdzili naukowcy, klimat monsunowy decyduje o sezonowości procesów
fizycznych i chemicznych w tym rejonie.
"W regionie niemal pozbawionym wody współcześnie nawet wysokie opady i duży
spływ wody nie wywołują już tak intensywnej erozji. W okresie suchym dominują
wręcz zjawiska charakterystyczne dla obszarów pustynnych, przejawiające się
zamieraniem zbiorowisk trawiastych i brakiem wody" - informuje dr Prokop.
Efektem pierwszych lat współpracy jest m.in. monografia pod redakcją prof.
Leszka Starkla, obejmująca charakterystykę środowiska, analizę procesów opadu,
odpływu i erozji oraz podsumowująca przyczyny i skutki przyspieszonego obiegu
materii.
Dzięki uprzejmości: PAP
- Nauka w Polsce, Andrzej Markert