W Górach Świętokrzyskich odkryto nowy gatunek dewońskich ryb pancernych: artykuł nr 1000
2005-07-21 10:55:52 Zoologia
Nowy gatunek ryb pancernych, reprezentujących nieznany dotychczas w Polsce rząd Antiarcha, odkrył Piotr Szrek, obecnie doktorant Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego i współpracownik Państwowego Instytutu Geologicznego. "Antiarchy były najbardziej opancerzonymi wśród ryb pancernych, plakodermów, żyjących w okresie dewońskim (około 380 mln lat temu) w morzu, znajdującym się na terenie dzisiejszych Gór Świętokrzyskich" - informuje badacz.
Plakodermy panowały niepodzielnie w morzach dewońskich, zajmując wszystkie
nisze ekologiczne i tworząc bardzo wiele form. Osiągały rozmiary od kilku
centymetrów do kilkunastu metrów.
RYBY GRZEBIĄCE W MORSKIM DNIE
Ryby pancerne charakteryzowały się tym, że ich głowa i przednia część tułowia
pokryta była kostnym pancerzem. Kostne tarcze pokrywały całą głowę i większą
część tułowia tych ryb oraz silnie rozbudowane płetwy piersiowe.
Taka budowa i niewielkie (do 0,5 m) rozmiary były zdeterminowane trybem ich
życia.
"Silne płetwy piersiowe ułatwiały dewońskim rybom rozgrzebywanie osadu dennego,
żerowanie i chowanie się w nim. W osadzie była duża zawartość substancji
organicznej, częściowo rozłożonych szczątków roślinnych i zwierzęcych, która
stanowiła pokarm plakodermów" - opowiada Szrek.
TAM, GDZIE GÓRY, BYŁO KIEDYŚ MORZE
Plakodermy, których szczątki spotyka się w warstwach dewońskich na Spitsbergenie
i Łotwie, żyły w strefie przybrzeżnej, w płytkich i niezbyt zasolonych wodach -
przy ujściach rzek lub w lagunach.
Okazy z Gór Świętokrzyskich związane były ze środowiskiem pełnomorskim.
Skamieniałości ryb pancernych występują w Polsce głównie w Górach
Świętokrzyskich i są związane wyłącznie z utworami dewońskimi. Prawie przez cały
okres dewoński na terenach dzisiejszej środkowej i wschodniej Polski znajdowało
się morze.
Dzięki uprzejmości: PAP
- Nauka w Polsce, Andrzej Markert