Mały kwas o wielkim znaczeniu


Mały kwas o wielkim znaczeniu: artykuł nr 157

2004-12-07 20:42:15 Nauka w Polsce i na świecie

Kształt podwójnej helisy wbił się w świadomość ludzi na całym świecie. Można ją nawet uznać za symbol dwudziestego wieku. Dlatego też większość ludzi z łatwością odpowie na pytanie, czym jest i jaką funkcję pełni DNA. Kiedy jednak temat zbacza na brata-bliźniaka DNA, czyli RNA, zapada konfuzja.

Tymczasem rola RNA jest równie, o ile nie bardziej, ważna niż rola DNA. O cząsteczce, która potrafi (prawie) wszystko usłyszymy już 8 grudnia 2004 na kolejnym wykładzie Szkoły Festiwalu Nauki w Warszawie.

KIEROWNIK W FABRYCE...

Jest wiele rodzajów RNA i pełnią one różnorodne funkcje. Najbardziej popularne jest mRNA, który przekazuje informację zawartą w odpowiednich genach do komórkowych fabryk produkujących białka.

Inny rodzaj RNA ma za zadanie dostarczać do tych fabryk składowe białka. Te wszystkie role RNA to funkcje użytkowe i właśnie w ten sposób o kwas ten widziano - jako podporządkowany DNA i białkom. I to był olbrzymi błąd!

Najpierw okazało się, że RNA ma także właściwości enzymu - wpływa na reakcje chemiczne zachodzące w komórce, przyspieszając ich bieg.

Takie katalityczne cząsteczki RNA są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.

Ich udział w większości procesów biochemicznych zachodzących w komórkach sprawił, że naukowcy poważnie rozważają kwestię ich roli w powstaniu życia na Ziemi - wydaje się, że miały w tym bardzo duży udział.

... CZY GENETYCZNY CZARNY KOŃ?

Potem uczeni na całym świecie przeżyli szok. W małym nicieniu C. elegans odnaleziono króciutki (złożony z zaledwie 22 jednostek, podczas gdy mRNA posiada ich nawet kilka tysięcy) fragment RNA, który potrafi hamować pracę genu.

Szybko okazało się, że takie krótkie RNA obecne są we wszystkich (oprócz bakterii) organizmach na świecie i jest ich olbrzymia ilość.

Naukowcy cały czas odkrywają nowe geny, których praca jest sterowana właśnie przez krótkie RNA.

Obecność cząstek o takiej funkcji nie tylko zmienia pojmowanie roli RNA, ale także daje naukowcom wielkie możliwości.

Wprowadzając do komórki specjalnie zaprojektowane krótkie RNA można zahamować dowolny gen. Prace nad praktycznym tego wykorzystaniem już trwają - niedawno za pomocą krótkiego RNA udało się obniżyć poziom cholesterolu we krwi myszy.

W ten sposób zupełnie niepozorny i niedoceniany RNA, zyskał ogromne znaczenie i pozycję "nadziei dla medycyny".

* * *

O RNA i jego rozlicznych funkcjach podczas nowego wykładu Szkoły Festiwalu Nauki opowie dr Paweł Golik z Zakładu Genetyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Chętnych zapraszamy 8 grudnia o godz. 16.00 do Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN (ul. Pawińskiego 5a). OSOB

Źródło: Nauka w Polsce - PAP
www.naukawpolsce.pap.pl
7 grudnia 2004

mba

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z nauki w Polsce i na świecie