REWELACYJNE ODKRYCIE - W CHINACH ZNALEZIONO NAJWIĘKSZEGO Z MEZOZOICZNYCH SSAKÓW


REWELACYJNE ODKRYCIE - W CHINACH ZNALEZIONO NAJWIĘKSZEGO Z MEZOZOICZNYCH SSAKÓW: artykuł nr 251

2005-01-14 18:28:59 Nauka w Polsce i na świecie

To rewelacyjna wiadomość - ocenia prof. Kielan-Jaworowska, paleobiolog z Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie. O odkryciu w Chinach szkieletu największego ze znanych ssaków ery mezozoicznej, nazwanego Reponomamus giganticus donosi artykuł opublikowany w "Nature".

Prehistoryczny ssak wygląda jak zwinięty w kulkę, śpiący pies. Odkrycie pochodzi z prowincji Liaoning w Chinach, z osadów wczesno- kredowej (128-139 milionów lat temu) słynnej formacji Yixian. Okaz odnaleziono w dolnych warstwach tej formacji, w których skamieniałości zachowują się trójwymiarowo (tzn. w stanie nie spłaszczonym).

DETRONIZACJA DOTYCHCZASOWEGO REKORDZISTY

"W górnych warstwach odkryto już prawdziwe skarby paleontologiczne, takie jak upierzone dinozaury, ssaki z zachowaną sierścią i wiele innych. Jednak szkielety z tych warstw są zachowane w stanie spłaszczonym" - wyjaśnia profesor Kielan- Jaworowska.

Większość ssaków mezozoicznych w pierwszych 160 milionach lat ich historii była zwierzętami drobnymi, wielkości ryjówek, myszy lub szczurów - dodaje paleobiolog.

Największym dotychczas poznanym ssakiem z tych czasów był Reponomamus robustus, pochodzący z tych samych warstw, co nowo odkryty szkielet. R. robustus, krewny obecnie opisanego ssaka, był wielkości lisa, a jego czaszka mierzyła około 10 cm długości.

Czaszka obecnie opisanego gatunku Reponomamus giganticus mierzy 16 cm długości, a długość całego szkieletu wraz z ogonem - nieco ponad metr. "Szkielet jest dosyć kompletny, niestety, nie zachowały się jednak dłonie i stopy" - zauważa profesor.

Autorzy tekstu w "Nature" ogłosili także odkrycie (w tej samej formacji w Chinach) ciekawego szkieletu Reponomamusa robustusa. W miejscu, gdzie był jego żołądek, znaleziono połamane kości młodego, roślinożernego dinozaura z rodzaju Psittacosaurus.

Jak przypomina prof. Kielan-Jaworowska, jeden ze znalezionych okazów (opisany w "Nature" we wrześniu 2004 r.) reprezentował dorosłego psitakozaura, zapewne samicę, otoczoną 35 młodymi osobnikami świeżo wyklutymi z jaj.

DRAPIEŻCA CZY PADLINOŻERCA?

Reponomamus mógł prowadzić drapieżny tryb życia, chociaż mógł być też padlinożercą. "To drugie wydaje mi się bardziej prawdopodobne, ze względu na potężnie zbudowaną żuchwę, podobną do żuchwy hien" - mówi profesor.

"Przed kilku laty opisano szkielet niewielkiego dinozaura drapieżnego Sinosauropteryx prima z górnych warstw Formacji Yixian, w żołądku którego zachowały się trzy żuchwy maleńkich ssaków, wymarłych w erze mezozoicznej" - mówi prof. Kielan- Jaworowska.

"Dwie z nich należą do tak zwanych symetrodontów, a trzecia do wieloguzkowców, Multituberculata. Tak więc w okresie kredowym niewielkie drapieżne dinozaury mogły się żywić maleńkimi ssakami. Być może największy ze znanych ssaków tej ery polował na drobne roślinożerne dinozaury, a zwłaszcza na ich młode" - dodaje profesor.

Dzięki uprzejmości: PAP - Nauka w Polsce, Anna Zdolińska
www.naukawpolsce.pap.pl

14 stycznia 2005

reo

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z nauki w Polsce i na świecie