Kozy wyruszyły ratować jurajski krajobraz: artykuł nr 4861
2007-08-01 13:30:28 Ciekawostki
Zarastanie samosiewami to jeden z podstawowych problemów Jury. Tracimy w ten sposób walory krajobrazowe tego obszaru, ale też cenne przyrodniczo połacie kserotermów. Tymczasem kozy radzą sobie nawet z trzyletnimi drzewkami - powiedział we wtorek dyrektor współkoordynującego projekt Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Marek Broda
Wyjaśnił, że do tej pory próbowano m.in. mechanicznie wycinać zarastające
murawy kserotermiczne drzewa i krzewy. Te działania przynosiły efekt tylko na
dwa-trzy lata. "Dlatego postanowiliśmy wypróbować to, co było kiedyś - na
zdjęciach z lat 30. i 40., gdy masowo wypasano tu owce, kozy czy krowy,
krajobrazy są wolne od samosiewów" - podkreślił Broda.
W zeszłym roku przyrodnicy z Zespołu Parków wraz z Towarzystwem Miłośników Ziemi
Zawierciańskiej przygotowali projekt pilotażowego wypasu kóz - na razie na
terenie szczytowych partii Góry Zborów, znanej m.in. miłośnikom wspinaczki
skałkowej. Stado, począwszy od sierpnia, ma tam co miesiąc przebywać przez
tydzień.
Po kilku miesiącach naukowcy z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego
sprawdzą, czy kozy właściwie wypełniają powierzone im zadanie. Jeśli tak, w
przyszłym roku prawdopodobnie ruszy stały ich wypas w tym miejscu, a projekt
będzie mógł zostać rozszerzony także na inne wymagające tego typu ochrony
miejsca - m.in. podnóża skałek w okolicach Rzędkowic, Ryczowa, Ogrodzieńca,
Olsztyna czy w Górach Towarnych.
Jak podkreślił Broda, na razie projekt nie wiąże się z żadnymi kosztami dla
przyrodników. Część kosztów ponosi też właściciel stada kóz z pobliskich
Włodowic, zainteresowany wypasem swoich zwierząt w zaproponowanym przez
przyrodników miejscu. To on zapewnia m.in. transport kóz w pobliże Góry Zborów,
a także ustawia koszar - rodzaj przenośnej zagrody, w której zwierzęta spędzają
noce.
Inna część projektu jest również finansowana w ramach prowadzonego przez urząd
marszałkowski woj. śląskiego programu pilotażowego "Owca plus", który ma chronić
i promować pasterstwo jako element regionalnego dziedzictwa kulturowego.
Według Brody, wypas kóz na Górze Zborów, to pierwszy wdrożony projekt tego
programu. Prócz wzrostu atrakcyjności turystycznej obszarów, które obejmie,
powinien on poskutkować stworzeniem nowych miejsc pracy w hodowli, przetwórstwie
oraz w turystyce. "Owca Plus" funkcjonuje od 2005 r. w woj. małopolskim.
Murawa kserotermiczna to nieleśne zbiorowisko roślinne o charakterze murawowym
lub murawowo-ziołoroślowym. Murawy tego typu rozpowszechnione są w południowej i
południowo-wschodniej Europie, w obszarach o suchym i ciepłym lecie. W Europie
Zachodniej i Środkowej, w tym w Polsce, murawy kserotermiczne rozwijają się na
nasłonecznionych zboczach na suchym podłożu wapiennym.
Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce