Narodowe Centrum Nauki w Krakowie: artykuł nr 49058
2011-03-02 08:50:27 Ciekawostki
W Krakowie rusza Narodowe Centrum Nauki. Zarządzana przez naukowe autorytety i w pełni niezależna od polityków agencja przejmie odpowiedzialność za rozdział publicznych środków na pionierskie projekty badawcze. NCN opracuje też strategię rozwoju badań podstawowych w Polsce, wyznaczy priorytetowe dyscypliny warunkujące cywilizacyjny rozwój kraju i stworzy programy badawcze ważne dla kultury i dziedzictwa narodowego. Aż 20 procent swojego budżetu przeznaczy dla najbardziej utalentowanych młodych uczonych.
Narodowe Centrum Nauki (NCN) to filar przeprowadzonej w 2010 roku
reformy nauki - pierwszej po 1989 roku próby tak szerokich i
kompleksowych zmian w sektorze badawczym.
Po raz pierwszy w historii polski rząd zdecydował się ulokować
instytucję tej rangi poza stolicą. Na siedzibę NCN minister nauki i
szkolnictwa wyższego prof. Barbara Kudrycka wybrała Kraków. - To serce
polskiej nauki. Kraków, silny tradycjami akademickimi, z najstarszym
polskim uniwersytetem i 600-letnim dorobkiem pokoleń wybitnych uczonych
był dla Narodowego Centrum Nauki naturalną lokalizacją - mówi minister.
Zgodnie z duchem reformy, finansowanie badań podstawowych zostanie
wyłączone z kompetencji ministra ds. nauki, dając ogromną autonomię
finansową środowisku polskich uczonych.
To naukowcy, a nie politycy wiedzą bowiem najlepiej, jakie projekty
badawcze dają Polsce największe szanse w globalnym wyścigu o naukowy
sukces. Skupieni wokół NCN najlepsi polscy naukowcy rozdzielą środki w
drodze otwartych i transparentnych konkursów, kierując się poziomem
merytorycznym i wymiarem cywilizacyjnym prac badawczych. O granty NCN
będą mogły się ubiegać zarówno instytuty naukowe i zespoły badawcze,
jak i osoby fizyczne, prowadzące na własną rękę badania, które mogą
stanowić w przyszłości przełom dla dotychczasowego stanu wiedzy.
Narodowe Centrum Nauki opracuje też strategię badawczą dla kraju w
obszarze badań podstawowych, wyznaczając kluczowe dla poszerzania
wiedzy i rozwoju kraju dyscypliny naukowe.
Wzorowane na European Research Council (Europejskiej Radzie Badań)
Narodowe Centrum Nauki pozwoli na wprowadzenie w Polsce nie tylko
najnowocześniejszych standardów zarządzania finansami na naukę, lecz
także ułatwi polskim badaczom pracę w prestiżowych, międzynarodowych
zespołach badawczych.
Polska - tworząc NCN - dołącza do elity europejskich państw, które już
posiadają podobne, niezależne agencje zarządzające publicznymi
finansami na badania, takich jak Austria, Portugalia, Szwecja czy
Niemcy. Doświadczenia zachodnich państw pokazały, że zarządzanie
środkami publicznymi na badania przez autonomiczne gremia naukowe w
krótkiej perspektywie podnosi jakość badań i wzmacnia ich
konkurencyjność w wymiarze Europy i świata.
NCN wesprze też wybitne młode talenty - minimum 20 procent rocznego
budżetu zgodnie z ustawowym zapisem przeznaczy na sfinansowanie badań
prowadzonych przez naukowców rozpoczynających karierę badawczą. Polska
jako pierwszy kraj w Unii Europejskiej zdecydowała się na tak szerokie
i skuteczne systemowe wsparcie młodego pokolenia uczonych.
Najważniejszym organem Narodowego Centrum Nauki jest 24-osobowa Rada, w
której zasiadają:
- prof. dr hab. Michał Karoński - przewodniczący Rady NCN
- prof. dr hab. Jacek Błażewicz,
- prof. dr hab. Zbigniew Błocki,
- prof. dr hab. Bożena Czerny,
- prof. dr hab. Andrzej Duda,
- prof. dr hab. Krzysztof Frysztacki,
- prof. dr hab. Jakub Gołąb,
- prof. dr hab. Janusz Janeczek,
- prof. dr hab. Janina Jóźwiak,
- prof. dr hab. Leszek Kaczmarek,
- prof. dr hab. Tomasz Kapitaniak,
- prof. dr hab. Mirosław Kofta,
- prof. dr hab. Henryk Kozłowski,
- prof. dr hab. Leszek Leszczyński,
- prof. dr Teresa Malecka,
- prof. dr hab. Tomasz Motyl,
- prof. dr hab. Krzysztof Nowak,
- prof. dr hab. Wojciech Nowakowski,
- prof. dr hab. Ryszard Nycz,
- prof. dr hab. Jerzy Pałka,
- ks. prof. dr hab. Andrzej Szostek,
- prof. dr hab. Adam Torbicki,
- prof. dr hab. Wojciech Tygielski,
- prof. dr hab. Marek Żukowski.