Międzynarodowy Dzień Astmy i Alergii


Międzynarodowy Dzień Astmy i Alergii: artykuł nr 5610

2008-04-09 13:28:15 Medycyna

Choroby wywołane przez alergeny, w tym astma o podłożu alergicznym, stały się bardzo częstym zjawiskiem w ciągu ostatniego półwiecza. W związku z tym musiała powstać nowa dziedzina medycyny zajmująca się tym problemem - alergologia. W latach 70-tych ubiegłego stulecia pojawili się w Polsce pierwsi lekarze posiadający specjalizację w tej dziedzinie. Obecnie na terenie całego kraju jest nas niewiele ponad tysiąc. Na podstawie badań epidemiologicznych prowadzonych w Polsce i wielu innych krajach wiemy, że problemy z alergią dotyczą już prawie co trzeciego mieszkańca naszej planety. Dlatego 3 maja na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Astmy i Alergii, który ma zwrócić szczególną uwagę na problemy ludzi chorujących na alergię.

Dlaczego coraz częściej chorujemy na alergię?

Znamy wiele przyczyn – dość dobrze udokumentowanych – które spowodowały „wybuch” schorzeń alergicznych w ciągu minionych 100 lat. Pozostało jednak jeszcze trochę do wyjaśnienia w tej kwestii. Teorii jest bardzo wiele. Każda z nich zawiera dużo prawdy o alergii, jednak nie tłumaczy jej do końca. Teoria zwana „higieniczną” mówi, że eliminacja chorób pasożytniczych i wszechobecnych bakterii z najbliższego otoczenia spowodowała, że układ obronny człowieka - z braku zajęcia - zajął się walką z niewinnymi alergenami. Co to jest alergia? Czy alergeny to napastnicy, brutalni agresorzy, którzy chcą nam uprzykrzyć życie? Otóż nie! Tak naprawdę są to bardzo „grzeczne i niewinne” związki białkowe znajdujące się w naszym otoczeniu. I wszystko byłoby w porządku, gdyby organizm alergika nie zachowywał się jak agresor. Niewinne pyłki roślinne przez alergika traktowane są jak groźny wirus lub super bakteria, którą za wszelką cenę trzeba zniszczyć nie zważając na następstwa. Ta bezsensowna walka przynosi alergikom efekty w postaci obrzęku, zaczerwieniania, wysięku – tam gdzie dochodzi do kontaktu z alergenem. Mówimy wtedy, że mamy do czynienia z pojawieniem się tzw. objawów alergicznego zapalenia.

Kiedy warto wybrać się do alergologa?

Informacja o schorzeniach alergicznych powinna dotrzeć do osób, które nigdy nie skorzystały z możliwości pomocy lekarskiej lub nie zdają sobie sprawy z następstw ignorowania występujących dolegliwości. Nie oznacza to, że każdy pacjent, u którego pojawiły się niewielkie objawy alergii, musi natychmiast zgłosić się do lekarza i być systematycznie leczony. Niektóre reakcje alergiczne występują tylko raz w życiu i nigdy więcej już się nie powtarzają. Niektóre mają przebieg niezwykle łagodny, tak że są przez lata praktycznie niezauważalne. Jednak kiedy uciążliwe objawy pojawią się pierwszy raz w życiu - bezwzględnie wymagają przynajmniej jednorazowej konsultacji z lekarzem alergologiem. Jeżeli dotyczą niemowląt i małych dzieci, mają charakter nawrotowy, trwają długo i są uciążliwe, wskazane jest systematyczne leczenie alergologiczne. Edukacja na temat zagadnień alergicznych jest szeroko prowadzona już od wielu lat na łamach prasy, szczególnie w pismach i poradnikach dla rodziców oraz w popularnych tytułach prasowych, skierowanych do kobiet. Praktycznie nie ma takiego numeru poczytnego tygodnika, dwutygodnika czy miesięcznika, w którym nie pojawia się słowo: alergia. Być może tak się dzieje, ponieważ alergia stała się modna? I tak i nie. Temat, który dotyczy nas lub naszych najbliższych, zawsze będzie dla nas interesujący. Pojawienie się objawów nadwrażliwości może być związane praktycznie z każdym środowiskiem pracy, może dotyczyć każdej sfery życia prywatnego. Ponadto dotyczy wielu różnych narządów ciała. Związane jest z jedzeniem, ubieraniem się, stosowaniem kosmetyków, z przyjemnościami, z kontaktem ze zwierzętami, roślinami, z hobby, ze snem, itd.…Niewiele jest schorzeń u człowieka, które są tak bardzo uzależnione od otaczającego go środowiska i podczas których w sposób tak bardzo „namacalny” – człowiek może zrobić wiele, sam dla siebie.

Objawy wywołane tym samym alergenem mogą być bardzo różne u wielu osób. Dlatego reakcje alergiczne - pomimo ogromnego postępu w diagnostyce jaki dokonał się w ostatnich 30 latach - są wciąż pewną zagadką dla lekarzy i pacjentów, a postępowanie z pacjentem cierpiącym na alergię - bardzo indywidualne. Czasem trudno postawić właściwą diagnozę, a nawet potwierdzić lub wykluczyć jednoznacznie, czy występujące objawy chorobowe mają związek z alergią. Często się zdarza, że lekarze specjaliści, którzy mają problem z ustaleniem przyczyn dolegliwości u pacjenta, u którego nie stwierdzą ewidentnych zmian lub uszkodzeń narządów, a problem dotyczy jedynie ich funkcjonowania, szukają przyczyn na tle alergicznym i kierują na konsultację do alergologa. Potwierdzenie alergii dodatnimi testami nie może jednak zawsze wszystkiego tłumaczyć. Wykonane badania alergologiczne wymagają zawsze wnikliwiej analizy specjalisty i tylko on jest w stanie ustalić faktyczny związek pomiędzy dodatnimi wynikami badań, a objawami chorobowymi. Istnieje możliwość, że pacjent będzie miał dodatnie testy a nie będzie chory. Jest to tzw. alergia „niema”. Dlatego wykonywanie powszechnie dostępnych badań alergologicznych lub „pseudo-alergologicznych” na własną rękę i wyciąganie wniosków tylko na ich podstawie, często wprowadza pacjentów w błąd i naraża ich na niepotrzebne stosowanie niektórych leków (np. przeciw histaminowych, które można otrzymać w aptece bez recepty).

Czy alergia jest zaraźliwa, skoro tak dużo osób na nią choruje?

Często zdarza się, że objawy pojawiają się w tym samym czasie, u osób przebywających razem, u członków rodziny. Tłumaczone jest to często przebywaniem w tym samym „astmo lub alergo-gennym” środowisku domowym. Pozostaje wciąż wiele wątpliwości związanych z ujawnianiem się chorób alergicznych. Chociaż astma nie jest zakaźna, choroby infekcyjne także mogą być przyczyną jej ujawnienia. Dziś wiemy, że taką rolę mogą spełniać chlamydia pneumoniae lub mycoplasma pneumoniae, drobnoustroje wywołujące infekcje dróg oddechowych. Do wystąpienia choroby zawsze jednak konieczne są predyspozycje genetyczne. Dlatego jeżeli użyjemy np. nowego środka piorącego, możemy mieć wrażenie epidemii, gdy u kilku domowników pojawią się swędzące plamy na ciele. Na szczęście powrót do tolerowanych środków piorących lub zmiękczających wprowadza znów spokój w rodzinie. Jeżeli znana nam jest skłonność do alergii warto korzystać wyłącznie z preparatów hipoalergicznych, które posiadają odpowiednie atesty i rekomendacje zaufanych instytucji medycznych np. Instytutów Pediatrii, Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie oraz Polskiego Zakładu Higieny. Proszki lub płyny stosowane do prania ubranek dziecięcych muszą być łatwe do wypłukania, bezwonne lub o delikatnym, niedrażniącym zapachu. Nie mogą zawierać kwasu borowego. Najlepiej preparaty (w tym także środki piorące) dobierać indywidualnie, gdyż organizm każdego alergika reaguje inaczej. Atopowe zapalenie skóry i wyprysk kontaktowy to najwcześniejsze objawy alergii, a astma to schorzenie najczęstsze. Jedna nie leczona choroba alergiczna może prowadzić do ujawnienia kolejnej, która może dokuczać przez całe życie. Dlatego nie bagatelizujmy alergii i poświęćmy jej czasem tyle uwagi, ile ona poświęca nam.

Autor: Lek. Med. Zbigniew Kurzyca,
specjalista pediatra, alergolog,
członek Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
oraz Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
Źródło: biuro prasowe JELP

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z medycyny