Program ratowania sokoła wędrownego: artykuł nr 5842
2008-07-29 11:26:51 Zoologia
Cztery młode sokoły wędrowne wypuszczono z gniazda adaptacyjnego na wieży zegarowej Galerii Krakowskiej. Jest to kolejny krok w programie reintrodukcji tego gatunku, czyli ponownego wprowadzania go do bytowania w Polsce.
Sokoły zostały wypuszczone na wolność w centrum Krakowa, w odległości około kilometra od Rynku Głównego. Według prof. Zbigniewa Bonczara z Katedry Zoologii i Ekologii Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, miejsce to wybrano nieprzypadkowo i w sposób przemyślany.
"Miasto z jego budowlami jest to substytut skalnej pustyni, w której sokoły czują się najlepiej. Tu jest wiele miejsc takich jak półki, gzymsy, gdzie mogą się zatrzymywać, gdzie mogą w przyszłości zakładać własne gniazda. Tu jest ich podstawowy pokarm - ptaki, które łowią w locie" - tłumaczył prof. Bonczar na chwilę przed tym jak krakowskie sokoły odzyskały wolność.
Wypuszczone na wolność w Krakowie sokoły pochodzą z hodowli wolierowej. Do gniazda adaptacyjnego zostały wprowadzone 11 lipca. Przez dwa tygodnie ptaki przyzwyczajały się do gniazda i okolicy, uznając je za miejsce swego urodzenia. Raz dziennie sokołom dostarczany był pokarm.
Według Bonczara, wypuszczone sokoły nie zagoszczą w Krakowie na długo, aby jednak z czasem tu powrócić. "Podejmą one daleką wędrówkę. Po wylocie z gniazda przedstawiciele tego gatunku właśnie tak się zachowują. To jest - można rzec - obywatel świata. Występuje na wszystkich praktycznie kontynentach. Sokoły z naszego kraju latają najczęściej do krajów zachodniej Europy. Tam łączą się w pary i po trzech, czterech latach wracają do miejsc swojego wypuszczenia" - wyjaśnił.
Według przewidywań, sokoły jeszcze przez trzy tygodnie powinny wracać do tymczasowego gniazda, w którym czekać będzie na nie świeży pokarm. Dopiero po uzyskaniu samodzielności, gdy opanują sztukę polowania, odlecą na zachód.
Jeszcze na początku XX wieku sokół wędrowny był gatunkiem występującym na terenie całej Polski, najliczniej na Warmii i Mazurach. Około 1950 roku nastąpił katastrofalny spadek liczebności populacji. Ostatnie znane gniazda sokołów odkryto w 1964 roku w ówczesnych województwach: krakowskim, koszalińskim i wrocławskim. W latach 1970-1989 pojawienie się sokoła stwierdzono zaledwie dwudziestokrotnie.
Pierwsze próby hodowli sokoła wędrownego podjęli polscy sokolnicy pod koniec lat siedemdziesiątych, kiedy na terenie Polski sokoły już prawie nie występowały. W związku z tym ptaki w polskich hodowlach pochodziły z hodowli zachodnioeuropejskich: niemieckich, szkockich, skandynawskich.
Reintrodukcję sokoła wędrownego, czyli ponowne wprowadzanie gatunku na stare miejsca bytowania, rozpoczęto w 1990 roku m.in. w Krakowie i Warszawie. To z kolei jest krokiem w kierunku odbudowania jego populacji w przyrodzie. Akcje reintrodukcji koordynuje Rada Programu Restytucji Sokoła Wędrownego, do której należy Uniwersytet Rolniczy w Krakowie oraz Stowarzyszenie na rzecz Dzikich Zwierząt "Sokół".
W latach 1990-2007 reintrodukowano 319 sokołów wędrownych, natomiast w lęgach naturalnych wykluło się ponad 100 młodych ptaków. W 2007 roku zaobserwowano 14 stanowisk lęgowych, spośród których większość powstało w wyniku polskich reintrodukcji. W latach 2000-2006 ze sztucznego gniazda na Baszcie Złodziejskiej Zamku Królewskiego na Wawelu uwolniono 12 sokołów. W piątek po raz pierwszy wypuszczono sokoły z nowoczesnego stanowiska na dachu Galerii Krakowskiej.
Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce